VOORTPLANTING

PUBERTEIT

Katten behorende tot de kortharige rassen komen in de puberteit als ze 6 tot 9 maanden oud zijn. Bij langharige rassen, zoals de Pers, treedt de puberteit vaak laat op. Namelijk pas op de leeftijd van 12-15 maanden. De puberteit treedt meestal op wanneer de kat 80% van zijn of haar lichaamsgewicht heeft bereikt. Dit is wanneer de kat 2,3-2,5 kg weegt. Wanneer de dagen beginnen te korten kan dit eventueel ook pas later zijn. Ook de mate waarin er sociaal contact met andere katers en krolse poezen aanwezig is heeft een invloed op het moment waarop de puberteit aanbreekt.

KATER

Bij de kater zijn de testikels al voor de geboorte ingedaald. Het lieskanaal blijft echter nog enige maanden open waardoor de testikels nog naar de buikholte opgetrokken kunnen worden. Het lieskanaal sluit bij de meeste katers op de leeftijd van 8 maanden waardoor op dat moment de beide testikels dus ook definitief ingedaald zijn. Het niet afdalen van een of beide testikels (cryptorchidie) is bij katers zeer zeldzaam (0,07-1,7%). In vergelijking met de situatie bij de hond is er bij een kater met cryptorchidie geen verhoogd risico op kanker of een zaadstrengtorsie bij de niet-ingedaalde testikel.

De spermaproductie bij de kater komt op gang wanneer hij een lichaamsgewicht van 2,5-3,5 kg heeft bereikt. Soms kan het nekbijten, het bestijgen van de poes samen met de dekbewegingen al op de leeftijd van 4 maanden aanwezig zijn. Het volledige seksuele gedrag en maturiteit vindt echter pas op de leeftijd van 8-12 maanden, en soms zelfs niet voor de leeftijd van 2 jaar, plaats. Pas dan kan er sprake zijn van een echte volledige dekking die tot dracht bij de poes kan leiden.

POES

De poes is een seizoensgebonden polyoestrisch dier. Dit betekent dat een poes onder invloed van de daglengte in de lente, zomer en herfst meerdere keren krols kan worden. De poezen die binnenshuis leven kunnen echter het hele jaar door krols zijn. De krolsheid duurt meestal tussen de 2-19 dagen en wordt niet door alle katteneigenaren even goed opgemerkt. Vooral het begin van de krolsheid is meestal heel subtiel. Na verloop van tijd kan een krolse poes zo in gedrag veranderen dat sommige mensen die nog nooit een krolse poes gezien hebben, vrezen dat er iets ergs met hun kat aan de hand is. De meeste krolse poezen vertonen de volgende symptomen :

• de poes wordt aanhankelijker: loopt mensen achterna en geeft alles kopjes.
• de poes eet minder, slaapt minder, wordt rusteloos en heeft minder interesse om te spelen.
• de poes gaat anders miauwen: door veelvuldig een ‘prr, prr’ hoorbaar te maken wat soms afgewisseld wordt met luid gemiauw (een soort lokroep voor de katers).
• de poes rolt over de grond en wast zich veelvuldig.
• bij het aaien over de rug zakt een krolse poes door de pootjes, maakt een holle rug en trappelt met de achterpootjes.

Na de krolsheid kunnen er zich bij de poes drie situaties voordoen:

Geen ovulatie
Bij poezen vindt de ovulatie, dat is de eisprong, plaats als er een bepaalde stimulus (zoals oa. de dek) heeft plaatsgevonden. Een spontane ovulatie kan echter ook voorkomen (30-60% van de gevallen). Indien er geen eisprong is geweest zal de poes na 8-10 dagen opnieuw krols worden.

Ovulatie zonder dracht
In dit geval treedt er een schijndracht op die eventueel verward kan worden met een echte dracht aangezien sommige poezen ook tijdens een schijndracht een dikkere buik en gezwollen melkklieren kunnen vertonen. Verder kan ook een typische kale hof rond de tepels zichtbaar worden, zijn de tepels zelf rozer van kleur en heeft de poes ook een verhoogde eetlust. De schijndracht duurt in vergelijking met een echte dracht echter 3 weken korter, namelijk 40 dagen.

Ovulatie met dracht
De poes zal bij een succesvolle dek na 65 dagen zwangerschap van een nestje kittens bevallen.

Een enkele dekking hoeft niet altijd tot dracht te leiden. Een dekking hoeft niet altijd te betekenen dat de poes vervolgens drachtig is. Wanneer slechts één natuurlijke dekking heeft plaatsgevonden is de kans dat de poes daarop ovuleert en drachtig wordt 50%. Bij meer dekkingen binnen een kortere tijdspanne verschijnt er meer LH in het bloed. Dat is een stofje dat verantwoordelijk is voor de eisprong. Alleen wanneer dit in voldoende mate aanwezig is wordt een eisprong mogelijk. Wanneer er minimaal 4 natuurlijke dekkingen binnen 2-4 uur hebben plaatsgevonden wordt de kans op ovulatie en dracht wel 100%.

Wanneer bedrijfsmatig met katten gefokt wordt mag een poes wettelijk gezien maximaal 2 nestjes in 12 maanden en maximaal 3 nestjes in 24 maanden krijgen.