Artrose bij het oudere dier

Artrose

Artrose is de meest voorkomende gewrichtsaandoening bij honden. Eén op de vijf honden krijgt vroeg of laat artrose. Bij honden ouder dan acht jaar heeft zelfs 80% artrose. Bij katten ouder dan zes jaar heeft 61% artrose en ouder dan 14 jaar zelfs 82%.

Artrose is een chronisch en progressief proces, dit wil zeggen dat we het niet kunnen genezen en dat het in de loop der tijd alleen maar erger wordt. Dit betekent niet dat we er niets aan kunnen doen!

Door middel van een goede opvolging van uw hond in ons artrose programma zorgen wij ervoor dat de ongemakken en pijnsymptomen zo lang mogelijk uitblijven. Uw hond staat centraal.

Hoe vroeger u opstart met een goede begeleiding, hoe groter de kans is dat uw huisdier nog lang pijnvrij en gelukkig door het leven kan gaan.

Wat is artrose?

De oorzaak van artrose is instabiliteit in het gewricht; dat wil zeggen dat de gewrichtsoppervlakken slecht op elkaar aansluiten. Normaal gesproken zijn de gewrichtsoppervlakken bedekt met een dun laagje kraakbeen en zit er gewrichtsvloeistof in het gewrichtskapsel om het gewricht soepel te laten bewegen. Het gewricht wordt gestabiliseerd door de omliggende gewrichtsbanden. Instabiliteit kan optreden door verschillende oorzaken.

• Onvoldoende ontwikkelde- of beschadigde gewrichtsbanden ( losse knieschijf ofwel patella-luxatie, gescheurde voorste kruisband).
• Onderontwikkeld gewrichtskraakbeen dat achterblijft- of onregelmatig is in groei en daardoor plaatselijk te dik- of juist te dun is (elleboog- of schouderdysplasie) Door gebrekkige groei kunnen er zelfs stukjes afbreken (osteochondrose disssecans OCD).
• Beschadiging van het kraakbeen door trauma, overgewicht en ouderdom.
• Erfelijkheid (HD of heupdysplasie)
• Slechte kwaliteit van de gewrichtsvloeistof (sinovia)

Bij de ontwikkeling van artrose reageert het gewrichtskraakbeen door te gaan woekeren: er wordt teveel kraakbeen van slechte kwaliteit gevormd, in een tot mislukken gedoemde poging van het lichaam om alsnog stabiliteit in het gewricht te verkrijgen. Deze woekeringen voelen als een “steentje in de schoen” in het gewricht, vooral als er brokjes kraakbeen afgebroken zijn. Door de pijnlijke veranderingen gaat het dier kreupel lopen: hij/zij ontlast de poot met het pijnlijke gewricht en valt als het ware extra zwaar op de niet (of minder) pijnlijke poten. Indien ook in die poten gewrichten lijden onder instabiliteit, zal zich door de overbelasting in die gewrichten sneller artrose ontwikkelen.

Door de irritatie van het gewricht zal het gewricht bovendien gaan ontsteken. De ontstekingsreactie zorgt voor een verergering van de pijn. Tenslotte zal er vaak ook extra botvorming optreden, hierdoor raakt het gewricht verbreed en wordt het gewricht steeds meer in zijn beweeglijkheid beperkt.

Artrose kan voorkomen in alle gewrichten, maar wordt bij honden en katten het meest gezien in de ellebogen, heupen en knieën. Slijtage ontstaat door beschadiging, ontsteking en/of overbelasting van gewrichten.

Zodra het slijtageproces eenmaal gaande is, houdt dit proces zichzelf in stand. De schade en ontsteking in de gewrichten wordt steeds erger en het dier gaat hier met de tijd meer pijn door krijgen. Het is dus belangrijk om deze neerwaartse spiraal zo snel mogelijk te onderbreken en te starten met een gepaste behandeling. In overleg zullen we bekijken wat voor uw hond of kat de beste opties zijn en zullen we het behandelplan al naar gelang de klachten steeds zo goed mogelijk bijstellen. Met goede zorg kunnen gelukkig bijna alle dieren nog een goede kwaliteit van leven terugkrijgen!

Hoe herkennen we artrose?

Dieren die kreupel zijn en hier niet binnen enkele dagen van herstellen of dieren die steeds opnieuw aan dezelfde poot kreupel worden zijn verdacht van het hebben van een gewrichtsaandoening. Indien het om artrose gaat valt vaak op dat er sprake is van “startkreupelheid”: Bij- en direct na het opstaan is de kreupelheid erger dan na even wandelen. Artrotische afwijkingen in het gewricht zijn het best voelbaar als de smerende gewrichtsvloeistof koud en taai is, zoals na rust. Na even bewegen wordt de gewrichtsvloeistof warm en vloeibaarder en smeert het gewricht beter waardoor minder pijn gevoeld wordt.

De dierenarts kan een vermoeden krijgen van artrose indien er sprake is van een dikker gewricht dan normaal, gezwollen gewrichten of een krakend geluid bij het buigen en strekken van het gewricht.

Röntgenfoto’s kunnen bevestigen of het om een gewrichtsafwijking gaat.

Symptomen artrose hond:

Moeite met:

• In auto/bank/bed springen
• Uit de mand komen
• Traplopen

Minder zin om:

• Te wandelen
• Te spelen
• Aangeraakt te worden
• Stram/stijf na een (lange) wandeling

Symptomen artrose kat:

Bij katten is artrose vaak lastiger te herkennen, omdat het traag op gang komen lastiger te zien is en ook een verminderde activiteit minder opvalt. Katten passen hun bewegingspatroon erg subtiel aan.

Moeite met:

• Op- of afspringen
• Naar de kattenbak gaan; de houding die het dier aanneemt bij het ontlasten kan pijnlijk zijn
• Vachtverzorging; vaak zien we klitten of verwaarloosde vacht op de achterhand (rug/staartbasis)

Minder zin om:

• Te spelen
• Te jagen
• Aangeraakt te worden
• Krabpaal te gebruiken
• Stram/stijf bij het lopen

Sommige honden en katten hebben een verhoogde kans op gewrichtsproblemen. Voor sommige rassen met een erfelijk risico op gewrichtsaandoeningen is het aan te raden om op zeven tot acht maanden leeftijd ook nog een orthopedisch onderzoek door de dierenarts te laten doen en eventueel röntgenfoto’s te maken. De reden hiervoor is dat ontwikkelingsstoornissen van de gewrichten op jonge leeftijd nog veel beter te behandelen zijn. Wanneer artrose in een vroeg stadium wordt ontdekt wordt is de prognose op lange termijn beter. We kunnen door te behandelen het slijtageproces vertragen.

Therapie

Artrose die eenmaal is ontstaan zal helaas niet meer verdwijnen en in de toekomst vaak erger worden, doordat het proces van gewrichtsslijtage zichzelf in stand houdt. Wel kan de neerwaartse spiraal aanzienlijk worden geremd en kunnen de pijnklachten flink worden verminderd. De aanpak van artrose bestaat uit meerdere facetten en het verschilt per dier wat de beste behandeling is. Dit is afhankelijk van de oorzaak van de artrose, de ernst van de klachten, de leeftijd van het dier en uiteraard ook uw financiële middelen moeten worden meegewogen bij het kiezen van een therapie. Hieronder hebben wij de verschillende mogelijkheden voor u op een rijtje gezet. De dierenarts kan met u bespreken wat voor uw hond of kat de beste aanpak van de artrose zou zijn.

Optimaal lichaamsgewicht

Uit onderzoek is gebleken dat overgewicht een belangrijke factor is bij gewrichtsproblemen. Als uw dier overgewicht heeft, heeft hij of zij door jarenlange overbelasting van de gewrichten meer kans om artrose te ontwikkelen. Het bereiken of behouden van een gezond gewicht is daarom een belangrijk onderdeel van het behandelplan. Een speciaal afvaldieet kan hierbij helpen en op de praktijk kunnen wij u ook begeleiding aanbieden.

Bewegingsregime

Aangepaste beweging is onderdeel van vrijwel elk behandelplan van honden met artrose, want hoe meer een ontstoken gewricht wordt belast des te erger de ontsteking zal worden.

In het algemeen is regelmatige en gecontroleerde beweging het beste voor dieren met artrose: liever meerdere keren per dag een korte ronde dan één keer een lange wandeling en daarbij zoveel mogelijk rechtlijnig bewegen (zoals wandelen of rustig fietsen aan de lijn) en zo min mogelijk traplopen, (in de auto) springen, snel optrekken en remmen of korte draaien maken.

Voor katten is het een stuk lastiger om het bewegingspatroon aan te passen. Voor hen is het vooral belangrijk om piekbelastingen (zoals snelle draaien) niet te stimuleren en u zou bijvoorbeeld krab- of ligplekken kunnen creëren waarvoor de kat niet eerst ergens op hoeft te springen.

Aangepaste voeding en voedingssupplementen

Er bestaan verschillende voedingssupplementen die het kraakbeen ondersteunen, de gewrichtsvloeistof verbeteren en/of ontstekingen kunnen tegen gaan. Wanneer u uw hond of kat een voedingssupplement gaat geven, is het belangrijk om de juiste middelen te kiezen. Niet alle producten bevatten namelijk een voldoende hoge concentratie van de werkzame stoffen of zijn even goed opneembaar door de darmen (zoals vaak het geval is met humane middelen). Wij helpen u graag verder bij de keuze van een geschikt voedingssupplement voor uw huisdier.

Bij honden met kreupelheid kunnen kwalitatieve voedingssupplementen zoals Flexadin advanced ervoor zorgen dat de pijn beter onder controle blijft en op termijn de pijnmedicatie afgebouwd kan worden.

NSAID’s

NSAID’s zijn medicijnen die een ontstekingsremmend en pijnstillend effect hebben. Honden en katten die door de artrose duidelijk kreupel lopen hebben hier over het algemeen veel baat bij. Omdat elk medicijn ook bijwerkingen kan geven, willen we het gebruik hiervan natuurlijk wel zoveel mogelijk tot een minimum beperken. Om deze reden bestaat de behandeling van artrose eigenlijk altijd uit meerdere facetten van het “artroseregime”. Door een gezond gewicht, goed bewegingspatroon en de combinatie met Flexadin en/of andere voedingssupplementen hebben we een zo laag mogelijke dosering medicatie nodig om de pijn te verminderen. Als de kreupelheid – als gevolg van de pijn – eenmaal onder controle is, kunnen we ook proberen om de dagelijkse dosis NSAID’s te gaan verlagen tot een onderhoudsniveau.

Fysiotherapie/artrose programma

Een dierfysiotherapeut kan soms helpen om gewrichtsklachten te verminderen door passieve bewegingen of massages uit te voeren en door samen met u een optimaal bewegingsplan op te stellen. Sommige dierfysiotherapeuten bieden ook hydrotherapie aan, een behandeling waarbij de hond in water op een loopband loopt

De fysiotherapeut zal samen met u bepalen welke bewegingen en oefeningen het meest effectief zullen zijn voor uw dier. Ook leren ze u om zelf massagetechnieken toe te passen om bepaalde gebieden soepeler te maken. Daarbij zal de toestand van de hond steeds opnieuw geëvalueerd worden, het gewicht gecontroleerd, de dosering pijnstillers besproken en desnoods aangepast worden.

Ondersteunende maatregelen

Er zijn verschillende hulpmiddelen om de gewrichten met artrose zoveel mogelijk te ontzien. Hieronder hebben wij er een paar voor u op een rijtje gezet:

• Een orthopedisch kussen (gevuld met traagschuim) in de mand leggen
• Bij koud weer een hondenjas aandoen om de spieren warm en ontspannen te houden
• Een loopplank met anti-sliplaag gebruiken om in- en uit de auto te gaan
• Speciale braces aan laten meten, ter ondersteuning van het gewricht

Operatie

In sommige gevallen kan de oorzaak van artrose operatief behandeld worden. Bij een tijdige diagnose en operatie kan de chirurgische ingreep de artrosevorming sterk verminderen. Artrose die reeds ontstaan is zal helaas niet meer verdwijnen. Of een operatie al dan niet mogelijk is zal besproken worden door uw dierenarts.Voor specifieke artrosebehandelingen kunnen wij u doorsturen naar een orthopeed.